Poezja Horacego - Interpretacja utworów

Do Leukonoe; Oda I, 11 (Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi)

Typ liryki

Jest to przykład liryki zwrotu do adresata (liryka inwokacyjna). Podmiot liryczny zwraca się dziewczyny o imieniu Leukonoe, co znaczy radosna, pogodna. Ponieważ tematem tego utworu jest kwestia przemijania możemy również powiedzieć, że mamy do czynienia z liryką refleksyjno-filozoficzną.

Sensy utworu

Podmiot liryczny jawi się w tym utworze jako doradca. Zwraca uwagę Leukonoe, aby nie marnowała czasu na zadawanie pytań dotyczących przyszłości, momentu śmierci. Zachęca ją, aby korzystała z każdej chwili życia (w tym wierszu pojawia się słynne zdanie „carpe diem”). Podmiot z jednej strony więc okazuje się być epikurejczykiem. Z drugiej jednak, jako stoik, namawia dziewczynę do ostrożności – „rozważnie klaruj wino nadzieję odmierzaj / na godziny”, bo nigdy nie wiadomo, co może przynieść dzień jutrzejszy.

Do Deliusza; Oda II, 3 (Aequam memento)

Typ liryki

Jest to przykład liryki zwrotu do adresata (liryka inwokacyjna). Podmiot liryczny zwraca się do przyjaciela, Deliusza. Jest to również liryka refleksyjno-filozoficzna (tematyka życia i przemijania).

Sensy utworu

Podmiot liryczny sugeruje Deliuszowi postawę stoicką, zachęca go, aby był opanowany w każdej chwili życia – gdy przeżywa trudne chwile, gdy czuje się szczęśliwy. Subtelnie zwraca mu również uwagę, że jest istotą śmiertelną („na zgon skazany”). Z tej konstatacji płynie rada, aby żyć chwilą obecną:

Tu wina wonne olejki róże / szybko więdnące każ znosić / dopóki starczy dobytku.

W wierszu pojawia się również refleksja dotycząca dóbr i ich marności. Podmiot mówi, iż każdy człowiek, bez względu na stan posiadania, poddany jest śmierci.

Wybudowałem pomnik...; Oda III, 30 (Exegi monumentum aere perennius)

Typ liryki

Liryka bezpośrednia – podmiot liryczny wypowiada się w pierwszej osobie („wybudowałem”), wyznaje swoje przemyślenia. Jest to również przykład liryki autobiograficznej, ponieważ utwór zawiera elementy biografii Horacego.

Gdzie z szumem się Aufidus rozhukany toczy, / Gdzie Daunus w suchym kraju rządził polne ludy, / Tam o mnie mówić będą, że ja, niski wprzódy, // Na wyżyny się wzbiłem i żem przeniósł pierwszy / Do narodu Italów rytm eolskich wierszy.

Autor wspomina swe rodzinne strony. Aufidus to rzeka, nad którą leżało miasto Wenuzja, w którym się urodził. Miasto znajdowało się na terenie Apulii („suchy kraj”) rządzonej niegdyś przez Daunusa. Poeta wspomina także swoje niskie urodzenie oraz zaznacza, iż wzorował się na poezji greckiej („eolska pieśń”), co zresztą poczytuje sobie za honor.

Sensy utworu

Podmiot liryczny to poeta porównujący swoją działalność pisarską do budowy pomnika, który jest o tyle szczególny, że przewyższa piramidy, nie zniszczy go czas czy zjawiska przyrody. Jest przekonany, że jego twórczość zapewni mu pamięć i sławę, dlatego ocalenie przed śmiercią widzi właśnie w poezji – „nie wszystek umrę”. Obecny w ostatnich dwóch wersach zwrot do Melpomeny, muzy tragedii, jest prośbą o wieniec laurowy, symbol zwycięstwa i wybitnych zasług.