Poezja Naborowskiego - Interpretacja utworów

Marność

Wiersz jest marinistycznym popisem erudycji poety. Występuje w nim zbiorowy podmiot liryczny:

[my] Miłujmy i żartujmy […] uczciwie […] co czyste, właściwe.

Wpleciony jest on w wizję świata opartego na motywie vanitas (czyli po łacinie ‘marność’). Wobec otaczającej rzeczywistości człowiek czuje się bezradny. Wszystkie jego dążenia są nic nie warte wobec siły czasu i potęgi przemijania. Całe życie to właśnie tytułowa „marność”. Z takim stanem kontrastuje jednak zachowanie spokoju. Podmiot godzi się z prawami rządzącymi światem, przeciwstawiając im poetykę doskonale skonstruowanego wiersza oraz pewność, że istnieje Bóg, który jest wieczny. Należy, zgodnie z doktryną kalwińską (Naborowski był kalwinistą), mówiącą o predestynacji człowieka do zbawienia lub potępienia, w niego wierzyć. Wówczas:

Nad wszystko bać się Boga – / Tak fraszką śmierć i trwoga.

Krótkość żywota

Podmiot liryczny przedstawia prawdę na temat upływu czasu i krótkości ludzkiego życia. Podobnie, jak w wierszu poprzednim, występuje tu nawiązanie do motywu vanitas oraz dobór wyszukanej formy poetyckiej. W utworze przedstawione jest trwanie ludzkiego życia przy pomocy nagromadzenia skomplikowanych środków stylistycznych po to, aby w jego zakończeniu przekazać myśl, iż wobec wieczności długość życia trwa krócej niż dla człowieka czas jednego mrugnięcia okiem.

Do Anny

Utwór ten to nawiązujący po tematu przemijania erotyk. Upływ czasu zaakcentowany jest czternastokrotnym wystąpieniem w różnych formach wyrazu „czas”. Podmiot liryczny ujawnia się jako kochanek wymienionej w tytule kobiety:

Anno, me kochanie.

Przekazuje, że życiem człowieka rządzi siła od niego potężniejsza, wobec której jest on bezradny. Wieczna jest tylko miłość:

Szczyra miłość ku tobie, Anno, me kochanie, / Wszytkim czasom na despekt nigdy nie stanie.

Filozoficzne ujęcie tematu przemijania i wiecznej miłości jest w tym przypadku pretekstem. Stanowi podstawę do skomponowania wyrafinowanej konstrukcji poetyckiej. Zawiera ona w sobie charakterystyczny dla dworskiej poezji barokowej koncept i kończy się niebanalnym podsumowaniem.