Konrad Wallenrod - Informacje wstępne

Geneza utworu

Konrad Wallenrod ukazał się w Petersburgu w roku 1828. Mickiewicz od 1824 roku przebywał na zesłaniu w Rosji, gdzie przeżył powstanie dekabrystów, które wstrząsnęło nim i poruszyło jego wyobraźnię. W związku z tymi wydarzeniami napisał poemat, który miał dać odpowiedzi na wiele pytań, ale głównie na te, jak skutecznie można walczyć z tyranią i jaką postawę w takiej sytuacji ma przyjąć jednostka świadoma toczących się wydarzeń. W utworze podjął też próbę odpowiedzi na trapiące go zagadnienia moralne, a mianowicie: gdzie znajduje się granica etyczna, której nie można przekroczyć nawet w imię najwyższych wartości patriotycznych. Pod płaszczykiem starodawnego romansu rycerskiego z XIV wieku przemycił poeta aktualne treści. Swoją powieść poetycką oparł o stare źródła historyczne, m. in. o Kronikę Mikołaja Stryjkowskiego, Dawne dzieje Prus Kotzebuego oraz prace historyczne Beckera i Voigta. Historię życia Konrada Wallenroda powiązał z dziejami Litwina, Alfa, wychowywanego na dworze krzyżackim oraz z dziejami wielkiego mistrza Winrycha von Kniprode.

Tło historyczne utworu

Ze względu na cenzurę sięgnął Mickiewicz do przeszłości historycznej i akcję poematu umiejscowił w średniowieczu. Opierając się na dziejach dawnej Litwy, stworzył historię tajemniczego mistrza krzyżackiego, Konrada Wallenroda, o którym dowiedział się ze starych kronik. Niewiadome pochodzenie Wallenroda, tajemniczość postaci, zawładnęły wyobraźnią poety i stały się przyczynkiem do powstania poematu. Wzbogacił historię Konrada Wallenroda opowieścią o rycerzu Walterze von Stadion, który uprowadził córkę księcia Kiejstuta i osadził ją „wśród murów Moguncji”. Na losy głównego bohatera utworu Mickiewicza Konrad Wallenrod należy patrzeć poprzez pryzmat dramatycznych dziejów ujarzmionego narodu (zabory) szukającego ratunku przed całkowitą zagładą.