Motyw dumy - Motyw dumy w malarstwie

Jan Matejko Bohdan Chmielnicki z Tuhaj-Bejem pod Lwowem

Obraz patriotyczny, przedstawia cudowne zwycięstwo Chmielnickiego, któremu patronował św. Jan z Dukli. Święty objawia się przywódcom wrogich wojsk, klęcząc na chmurze i modląc się. Dumą ogarnięty jest Chmielnicki, gdyż sprawy przyjęły korzystny dla niego obrót spraw. Uczucie dumy ze zwycięstwa łączy się tutaj z zaskoczeniem, jakiego doznali przywódcy, widząc postać świętego. W dumę wprawia obraz też jego odbiorców, w końcu interwencja Boska musi świadczyć o niezwykłości i wartościowości narodu, któremu Bóg sprzyja.

Wojciech Kossak Apoteoza Wojska Polskiego

Wojciech Kossak jest czołowym przedstawicielem malarstwa batalistycznego. Zainteresowanie tematyką historyczną ukształtował w nim jego ojciec, uczestnik powstania listopadowego. Obraz na pierwszym planie przedstawia szarżę kawalerii polskiej. Na drugim, widzymy marszałka Piłsudzkiego na kasztance, obserwującego kawalerzystów. Mit waleczności polskiej kawalerii jest ciągle żywy zarówno w Polsce, jak i w Europie. Odwołanie się do tradycji polskiej jazdy wzbudza poczucie dumy i chęć odkrywania tej barwnej karty historii Polski.

Inne przykłady malarskie:

• Jan Matejko Jan III Sobieski wręcza kanonikowi Denhoffowi list do papieża z wiadomością o zwycięstwie nad Turkami pod Wiedniem w r. 1683 (duma i radość związana ze zwycięstwem wiedeńskim);
• Wojciech Kossak Apoteoza Wojska Polskiego (wojsko, po zwycięskiej bitwie)
• Renata Brzozowska Wyniosłość i duma (postać kobiety z wysoko uniesioną głową i przymkniętymi oczami, która sprawia wrażenie wyniosłej i niedostępnej);