Dzieje Tristana i Izoldy - Nawiązania i bibliografia

Zarówno literatura, jak i wytwory wszelkich innych dziedzin sztuki często nawiązywały (i wciąż nawiązują) do postaci Tristana i Izoldy oraz wątku wielkiej tragicznej miłości. Poniżej wymieniono przykładowe dzieła sztuki literackiej, malarskiej, muzycznej i filmowej, które podejmują motyw zawarty w Dziejach Tristana i Izoldy.

Motyw wielkiej tragicznej miłości:

• Mit o Orfeuszu i Eurydyce,
• Historyczny związek Heloizy i Piotra Abelarda (opisany między innymi w korespondencji między kochankami),
• François Villon, Wielki testament,
• William Szekspir, Romeo i Julia,
• Molier, Mizantrop,
• Jean Racine, Fedra,
• Antoine Prévost, Historia Manon Lescaut i Kawalera Des Grieux,
• Benjamin Constant, Adolf,
• Adam Mickiewicz, Dziady, część IV,
• Jan Lechoń, [Pytasz co w moim życiu…],
• Rene Magritte, Kochankowie, (obraz).

Bezpośrednie nawiązania do Dziejów Tristana i Izoldy:

Literatura

• Tomasz Mann, Tristan,
• Bolesław Leśmian, Niedopita czara,
• Anatol Stern, Isold szklanego pałacu,
• Aleksander Wat, Iseut Złotowłosa; Izold Białego Domu,
• Halina Poświatowska, [tutaj leży Izold jasnowłosa],
• Maria Kuncewiczowa, Tristan 1946,
• Ernest Bryll, Tristan.

Malarstwo

• Dante Gabriel Rossetti, Tristan i Izolda,
• Aubrey Vincent Beardsley, Izolda,
• John William Waterhouse, Tristan i Izolda z czarodziejskim napojem,
• Edmund Blair Leighton, Tristan i Izolda,
• Salvador Dali, Tristan i Izolda,
• Maria Hiszpańska-Neumann, Tristan i Izolda szpiegowani przez baronów króla Marka; Tristan płynie do Kornwalii; Epitafium Tristana i Izoldy.

Muzyka

• Richard Wagner, opera Tristan i Izolda,
• Ścieżka dźwiękowa do filmu Tristan i Izolda w reżyserii Kevina Reynoldsa, z muzyką Anne Dudley.

Film

• reż. Thierry Schiel, Tristan i Izolda,
• reż. Kevin Reynolds, Tristan i Izolda.

Bibliografia przedmiotowa

• G. Duby, Czas katedr. Sztuka i społeczeństwo 980–1420, przeł. K. Dolatowska, Warszawa 1986.
• M. Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 2000.
• K. Pospieszyl, Tristan i Don Juan, czyli odcienie miłości mężczyzny w kulturze europejskiej, Warszawa 1986.