Szewcy - Nawiązania i bibliografia

Kontynuacje i nawiązania

Utwory poruszające problemy: rewolucji, ustroju państwa i totalitaryzmu to na przykład:

• Tomasz Morus, Utopia;
• Tomasz Campanella, Państwo słońca;
• Francis Bacon, Nowa Atlantyda;
• Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
• Stefan Żeromski, Przedwiośnie;
• Stanisław Ignacy Witkiewicz, Pożegnanie jesieni, Nienasycenie;
• Eugeniusz Zamiatin, My;
• Jerzy Andrzejewski, Bramy raju;
• Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat;
• George Orwell, Rok 1984, Folwark zwierzęcy;
• William Golding, Władca much;
• Anthony Burgess, Mechaniczna pomarańcza;
• Sławomir Mrożek, Tango;
• Czesław Miłosz, Zniewolony umysł;
• Tadeusz Konwicki, Mała apokalipsa;
• Tadeusz Różewicz, Kartoteka.

Najważniejsze wystawienia teatralne utworu (daty premier):

• 12.10.1957 rok (pierwsze wystawienie, po 23 latach od czasu powstania!): Teatr Wybrzeże, scena kameralna w Sopocie, reż. Zygmunt Hübner;
• 12.06.1971 rok: Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, reż. Maciej Prus (następnie reżyser ten wystawiał Szewców: w tym samym roku w Teatrze Ateneum w Warszawie, w 1974 roku w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie, w 1991 w Teatrze Dramatycznym w Warszawie);
• 12.06.1971 rok: Teatr Stary im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, reż. Jerzy Jarocki (następnie reżyser ten wystawił Szewców w tym samym teatrze w 2002 roku);
• 23.09.1973 rok: Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, reż. Jerzy Grzegorzewski;
• 30.05.1981 rok: Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, reż. Jacek Bunsch (następnie reżyser ten wystawiał Szewców w Teatrze Polskim we Wrocławiu w 1982 roku oraz w Teatrze Polskim w Poznaniu w 1991 roku);
• 7.11.1981 rok: Teatr Wybrzeże w Gdańsku, reż. Marcel Kochańczyk (następnie reżyser ten stworzył w 1985 roku wersję Szewców dla Teatru Telewizji);
• 17.02.1983 rok: Teatr Polski w Warszawie, reż. Jerzy Krasowski.

Ponadto Witkacy nawiązuje w Szewcach bezpośrednio do Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Wyśmiewa przy tym symbol chochoła i pokazuje, że nie on jest już aktualny.

Bibliografia przedmiotowa

• J. Degler, Witkacy w teatrze międzywojennym, Warszawa 1973.
• J. Błoński, Stanisław Ignacy Witkiewicz jako dramaturg, Warszawa 1973.
• L. Sokół, Groteska w teatrze Stanisława Ignacego Witkiewicza, Wrocław 1973.
• S. I. Witkiewicz, Czysta Forma w teatrze, oprac. J. Degler, Warszawa 1977.