Motyw dumy - Ogólnie o problemie

Duma to słowo kryjące w sobie wiele znaczeń. W zależności od kontekstu może mieć wydźwięk albo pozytywny, albo negatywny. Z pozytywnym znaczeniem mamy do czynienia wówczas, gdy ktoś nazwany dumnym ma świadomość własnej wartości i zachowuje poczucie godności. Jest ambitny, spełnia się w życiu i wie, że to, co robi jest właściwe. Człowiek dumny nie zgodzi się na nic, co wykracza poza jego normy moralne, niejednokrotnie, co czasem bywa negatywnie postrzegane, kamuflując uczucia i emocje nim targające. Negatywnie rozumiana duma łączy się bezpośrednio z innymi cechami charakteru – z wyniosłością, pychą czy egoizmem. Człowiek dumny w tym znaczeniu nie szanuje innych, ma ich za nic, stawiając swoje ego na piedestale. Często za podstawy do zachowywania się tak, a nie inaczej przyjmuje bycie w lepszej od innych sytuacji materialnej czy znajdowanie się w lepszym miejscu hierarchii społecznej.

Dumnym można być również i z kogoś, ciesząc się jego osiągnięciami czy wyborami. Dumą może napawać większa ilość osób, a także cały naród. Takim rodzajem dumy jest patriotyzm – bezinteresowna miłość do ojczyzny i skłonność do przelania za nią krwi.