Motyw dworku - Ogólnie o problemie

Dworek szlachecki jest ściśle związany z warstwą szlachecką. Na przestrzeni wieków zmienia się obraz szlachty w literaturze, ale zmienia się również obraz dworku szlacheckiego. Z czasem w kulturze polskiej uformował się pewien model dworku, od którego jednak były też odstępstwa, zależnie od zamożności i obowiązującej w danym czasie mody. Przeciętna szlachta pozostawała przy domu, odmalowanym w Panu Tadeuszu, który pojawia się najczęściej w literaturze i sztuce, a więc parterowym budynku ze strychem, pobielanymi ścianami i gankiem. Z dworkiem związany jest pewien etos, jakoby dom szlachecki był ostoją polskich obyczajów i tradycji, a także gościnności, którą tak się szczycono.