Legenda o św. Aleksym - Problematyka utworu

Historia życia Aleksego

Eufamijan był bardzo bogatym panem rzymskim. Był dobrym, pobożnym i wrażliwym na ludzką krzywdę człowiekiem. Wszystko wiodło mu się dobrze, ale z małżonką Aglijas nie mogli mieć dzieci. Modlili się i prosili Boga o potomstwo. Ich prośby zostały wysłuchane, urodził się im długo oczekiwany syn, któremu nadali imię Aleksy. Jak głosi legenda, Aleksy był jeszcze bardziej pobożny niż jego ojciec. Kiedy Aleksy skończył 24 lata, ojciec nakazał mu, aby ożenił się, ale ostatecznie to ojciec wybrał mu na małżonkę, bogatą, cesarską córkę, Famijanę. Jednak w noc poślubną Aleksy zwrócił żonie pierścień i powiedział, że odchodzi z domu, ponieważ idzie „służyć temu, coż ci jest w niebie”. Famijana zrozumiała intencje Aleksego i zgodziła się z jego decyzją. Aleksy, opuszczając dom rodzinny, nabrał „srebra, złota dosyć”, a potem rozdał to wszystko „popom, żakom ”, a sam żył jak nędzarz, żebrząc o kawałek chleba. Był tak pobożny i gorliwy w swych religijnych praktykach, że już za jego życia zdarzały się cuda, a ponieważ zdarzały się wielokrotnie, okrzyknięto Aleksego świętym. Ta sława nie spodobała się jednak bohaterowi, który postanowił uciec do innego kraju. Los jednak zrządził inaczej i wiatry przywiały okręt, którym płynął, z powrotem do Rzymu. Tu zamieszkał pod schodami rodzinnego domu i w poniżeniu spędził tam 16 lat, a gdy poczuł, że zbliża się śmierć, opisał swoją tułaczą historię w liście. W chwili śmierci Aleksego wydarzył się cuda:

Samy zwony zwoniły, / wszytki, co w Rzymie były.

Wszyscy byli zdziwieni tym wydarzeniem, ale jakieś dziecko im wyjaśniło, kto umarł, i wskazało miejsce pod schodami. Zaraz tam też wyruszyły uroczyste pielgrzymki:

Więc tu papież z kardynały, / cesarz z swymi kapłany / szli są k niemu z chorągwiami.

Z ciała Aleksego wydobywała się przecudna woń, która miała uzdrawiającą moc. Zmarły trzymał w ręku list, którego nikt jednak nie mógł wyjąć. Dopiero jego małżonka mogła to uczynić. I wtedy wszyscy dowiedzieli się, kim był ten poniewierany przez innych żebrak.