Podstawowe informacje o bohaterce
Sonia to jedna z postaci występujących w Zbrodni i karze, powieści Fiodora Dostojewskiego. Jest bardzo młoda. Mieszka w jednej z ubogich dzielnic Petersburga. Jej ojciec, Marmieładow, to bezrobotny alkoholik. Matka zmarła, a macocha jest chora na gruźlicę i na wpół obłąkana (zarówno ona, jak i ojciec umierają w czasie trwania akcji utworu). Bohaterka ma także liczne, młodsze od siebie, przybrane rodzeństwo. Mieszka w wynajmowanym pokoju, u krawca Kapernaumowa. Ona, jako jedyna, zdobywa pieniądze dla rodziny – prostytuuje się na ulicach Petersburga. Mimo tego, jest osobą religijną, głęboko wierzącą w Boga. Kocha Raskolnikowa, przyczynia się do tego, aby przyznał się on przed władzą do popełnionej zbrodni i w ten sposób, zgodnie z myślą chrześcijańską, poprzez cierpienie i odbywanie kary miał szansę odpokutować swoją winę. Kiedy zostaje on zesłany na Syberię, jedzie razem z nim, aby towarzyszyć mu w jego cierpieniu. Tam, ze względu na swoją postawę i dobroć okazywaną innym, nazywana jest Mateczką Sonią.
Charakterystyka zewnętrzna
Bohaterka ma około osiemnastu lat. Jest ładną, niską i szczupłą blondynką. Cerę ma bladą, twarz chudą. Jej niebieskie oczy przeważnie są spuszczone. W stosunku do innych zachowuje się nieśmiało, trochę bojaźliwie. Głos Sonii ma zazwyczaj pokorne brzmienie. Bohaterka ubiera się biednie, w stroje stosowne do wykonywanej przez nią profesji. Nie mając innego eleganckiego okrycia, nawet na pogrzeb ojca przychodzi w:
[…] kupionej z czwartej ręki jedwabnej sukni z nadzwyczaj długim i śmiesznym ogonem… olbrzymiej krynolinie, która zatarasowała drzwi… jasnych bucikach… parasolce od słońca, którą miała przy sobie mimo pory wieczornej… słomianym, okrągłym kapelusiku, ozdobionym jaskrawym piórem ognistego koloru.
Charakterystyka wewnętrzna
Sonia nie ma wykształcenia, ani odpowiedniego wychowania. Ojciec sam próbował uczyć ją geografii i historii. Nie miał jednak do tego wystarczającego zapału i wiedzy, a także ze względu na brak funduszy brakowało odpowiednich książek. Później, kiedy bohaterka dorosła, czytała literaturę romansową. Sonia jest bardzo religijna. Często żarliwie się modli, Raskolnikowowi czyta (zresztą na jego prośbę) fragment z Nowego Testamentu, dotyczący Łazarza. Podobnie jak Chrystus, jest gotowa cierpieć i poświęcać się dla innych. Została prostytutką, kiedy nie mogła utrzymać całej rodziny (co właściwie powinien robić jej ojciec), pracując w normalny sposób, pośrednio będąc do tego zmuszona przez swoją macochę. Siłę do życia daje jej tak cierpienie, jak i troszczenie się o innych. Ma świadomość, że gdyby nie ona, jej rodzina dawno by umarła. Kiedy Raskolnikow pyta, dlaczego Sonia z własnej woli upadla się do tego stopnia dla swojej rodziny (i dziwi się dlaczego już dawno nie pozbawiła się życia, zamiast żyć w totalnym zhańbieniu), bohaterka odpowiada, że czuje się za nią odpowiedzialna i nie może jej opuścić.
Sonia, także zgodnie z nauką Chrystusową, jest w stanie wybaczać ludziom nawet ich największe grzechy i dalej ich kochać. Ojcu wybacza jego pijaństwo, macosze złe traktowanie, Raskolnikowowi morderstwa i złe jej traktowanie. Swoje życie przyjmuje takim, jakie ono jest. Nie buntuje się przeciwko sytuacji, w której się znajduje. Znosi ją pokornie, pozostając wierną myśli, że każdy ma swój krzyż, który musi nieść.