Podstawowe informacje o bohaterze
Tytułowy bohater epopei Adama Mickiewicza jest synem Jacka Soplicy. Matka Tadeusza zmarła, gdy był jeszcze małym dzieckiem. Mężczyzna, na polecenie ojca, od najmłodszych lat pobierał nauki w Wilnie. Ponieważ nie ma świadomości, że jego tata żyje i ma wpływ na jego losy, sądzi, że opiekę prawną sprawuje nad nim Sędzia. To właśnie wujek miał być jego jedyną, najbliższą rodziną. Mężczyzna otrzymał imię Kościuszki, ponieważ urodził się w czasie wojny. Gdy go poznajemy, ma niespełna dwadzieścia lat.
Charakterystyka zewnętrzna
Tadeusz jest wysoki, barczysty, o postawnej posturze i proporcjonalnej sylwetce. Wygląda na silnego i zdrowego młodzieńca. Jest przystojny i ma tego świadomość.
Charakterystyka wewnętrzna
Z powyższego opisu wyglądu zewnętrznego bohatera można byłoby wysnuć błędny wniosek, że Tadeusz, przekonany o swej urodzie, jest zadufanym pięknisiem, który bez skrupułów manipuluje kobietami. Tymczasem mężczyzna, mimo że wychowany w stolicy,
przywiózł w strony swe rodzinne / Duszę czystą, myśl żywą i serce niewinne, / Ale razem niemałą chętkę do swawoli.
To właśnie brak doświadczenia w kontaktach z płcią przeciwną oraz chęć przeżycia przygody miłosnej, przyczyniły się do osobistej tragedii bohatera. Czytamy bowiem, że mężczyzna, gdy zdał sobie sprawę ze swej pomyłki, unikał Telimeny. Miał świadomość, że takim zachowaniem kara ją za swój błąd. Pragnie przerwać łączące ich zażyłe stosunki, ponieważ kocha inną kobietę. Robi to jednak bardzo nieumiejętnie. Okłamuje Telimenę, że, zgodnie z wolą ojca zapisaną w testamencie, musi wyjechać. Scenę tę, gdy między kochankami dochodzi do kłótni, kończy postanowienie zrozpaczonego młodzieńca o popełnieniu samobójstwa. Na tej podstawie możemy wysnuć wniosek, że bohater jest bardzo wrażliwym młodzieńcem, który nie chce ranić uczuć innych ludzi i nie chce wiązać się z drugą osobą wbrew swoim uczuciom, a także zdaje sobie sprawę ze swoich błędów. Jego decyzja o odebraniu sobie życia świadczyć może o infantylności, skłonności do popadania w przesadę oraz młodzieńczej porywczości. Mało zaradny w sprawach sercowych, budzi nasz podziw, gdy nie pozostaje bierny na zuchwałą postawę majora Płuta i policzkuje go. Zachowuje się również bardzo odważnie, kiedy prosi swego wujka o zgodę na walkę z Hrabią. Uważa bowiem, że jako najmłodszy przedstawiciel rodu, to on powinien stawać w obronie honoru Sędziego i jego gości. Tadeusz czuje się zawstydzony swoją reakcją na atak niedźwiedzia, jednak wydaje się, że bohater ocenia się zbyt surowo (wszak był tam również doświadczony w niejednej walce Gerwazy, któremu także towarzyszył wówczas strach). Kształcąc się w stolicy, rozwinął przede wszystkim umiejętności związane z walką. Jest dobrym jeźdźcem konnym, lubi strzelać. Czytamy, że nie był zbyt dobrym uczniem, co potwierdza scena rozmowy ze światową, obeznaną w dziedzinach sztuki, Telimeną. Tadeusz jest patriotą, o czym świadczyć mogą jego słowa i czyny. Z przejęciem i podziwem opowiada o litewskiej przyrodzie, wyrażając przy tym opinię, że winna ona być źródłem inspiracji dla malarzy. Przyłącza się do Legionów Polskich i chociaż na decyzję tę wpłynęły problemy związane z życiem uczuciowym, to nie mamy wątpliwości, że walczył z wielkim oddaniem (wszak powrócił ranny). Należy również pamiętać, że od najmłodszych lat, zgodnie z pierwotnym zamiarem Jacka Soplicy, młodzieniec był wychowywany w przekonaniu, że jego powinnością będzie służba ojczyźnie. Decyzja Tadeusza, dotycząca uwłaszczenia poddanych i przyjęcia ich do swego herbu, świadczyć może o postępowych, patriotycznych przekonaniach młodego bohatera. Porywczy, a jednocześnie wrażliwy na piękno przyrody i honorowy, Tadeusz budzi naszą sympatię.