Zofia Nałkowska

Zofia Nałkowska urodziła się 10 listopada 1884 roku w Warszawie, a zmarła 17 grudnia 1954 również w Warszawie. Zaliczana jest do grona najwybitniejszych pisarek, publicystek i dramatopisarek literatury polskiej. Po ukończeniu pensji w Warszawie studiowała na Uniwersytecie Latającym (m.in. geografię, językoznawstwo, historię, ekonomię). Paradoksalnie ta wielka polska prozaistka debiutowała w wieku czternastu lat wierszem, który ukazał się w „Przeglądzie Tygodniowym” w 1898 roku. Potem przez jakiś czas publikowała w „Chimerze”, ale ostatecznie porzuciła lirykę na rzecz prozy. Pierwszą powieść Lodowe pola napisała w 1904 roku. Drukowano ją w „Prawdzie”. Później powstały jeszcze: Książę i Kobiety, które również utrzymane były w klimacie młodopolskim. Jeszcze przed pierwszą wojną światową zainteresowała się psychologią. Dał temu wyraz w okresie dwudziestolecia międzywojennego, w Charakterach, a potem w Granicy, która stała się jedną najważniejszych powieści tegoż okresu.

Nałkowska była zawsze dość niezależną kobietą. W dwudziestoleciu międzywojennym pracowała w Biurze Propagandy Zagranicznej, była wiceprezesem polskiego Pen Clubu, działała w Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich, była posłanką na sejm PRL. Po wojnie natomiast brała udział w pracach Międzynarodowej Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskiej. Oczywiście tragedię czasów wojny opisała w Medalionach. Była również dwukrotnie zamężna.

Najważniejsze utwory to:

Romans Teresy Hennert – to historia kobiety wplątanej w trzy związki z mężczyznami. Terasa ma męża, ale spotyka się z byłym kochankiem, Sednowskim, który właśnie prowadzi interesy z jej mężem. Potem nawiązuje romans z pułkownikiem Omskim. Naturalnie Józef Hennert również zdradza żonę. Okazuje się jednak, że wszystko jest przyjmowane za normalne pod warunkiem, że nikt spoza domu się o tym nie dowie. Książka jest po części powieścią polityczną, powieścią psychologiczną i powieścią feministyczną (bo Teresie zostaje odebrany głos).

Granica – powieść, która przyniosła Nałkowskiej rozgłos, ponieważ była to jedna z najważniejszych powieści psychologicznych w literaturze polskiej. Granica była rewolucyjna, jak na tamte czasy, ponieważ napisana została zgodnie z wszelkimi ówczesnymi osiągnięciami psychologii.

Dzienniki czasu wojny i trzy części Dzienników – dziennik był chyba jedną z ulubionych form ekspresji artystycznej Nałkowskiej. Pisała je od wczesnych lat młodości aż do śmierci. Dzienniki czasu wojny to bardzo osobiste notatki pisarki wydane po śmierci. Opisuje w nich kampanię wrześniową, rzeczywistość okupowanej Warszawy i swoje codzienne życie.

Medaliony – po II wojnie światowej Nałkowska pracowała w Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Literackim efektem jej pracy są właśnie Medaliony, zbiór opowiadań o ofiarach systemu totalitarnego. Książka stanowi wstrząsający dokument literacki.

Inne utwory to:

Powieści:

Kobiety, Książę, Rówieśnice, Narcyza, Noc podniebna, Węże i róże, Hrabia Emil, Na torfowiskach, Dom nad łąkami, Niedobra miłość, Niecierpliwi, Węzły życia, Mój ojciec.

Dramaty:

Dom kobiet, Dzień jego powrotu, Renata Słuczańska.

Nowele, opowiadania:

Koteczka czyli białe tulipany, Lustra, Między zwierzętami, Tajemnice krwi, Charaktery, Małżeństwo, Księga o przyjaciołach, Ściany świata, Charaktery dawne i ostatnie, Widzenie bliskie i dalekie.