Typ liryki
Wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego jest przykładem liryki pośredniej, opisowej.
Podmiot liryczny i jego kreacja
Podmiotem lirycznym jest mężczyzna obserwujący kobietę, Barbarę. Ze względu na charakter tekstu i biografię Krzysztofa Kamila Baczyńskiego wydaje się, że można utożsamić w tym przypadku podmiot liryczny z samym poetą.
Sensy utworu
Bohaterką liryczną utworu jest naturalnie Barbara. Już sam tytuł tekstu nawiązuje do tej grupy czarów, które działają na korzyść człowieka, przynoszą mu dobro, nie szkodzą. Kobiety uprawiające białą magię nazywane są czarodziejkami. I właśnie ten termin można odnieść do samej Barbary, którą podmiot liryczny jest zafascynowany, oczarowany, jakby rzuciła na niego ten dobry urok. Barbara wydaje się być czytelnikowi zupełnie nierealna. Ma „szklane” i „srebrne ciało”, napełnia się światłem, pyłem księżyca, „przyjmuje gwiazdy”. Podmiot liryczny najprawdopodobniej pokazuje noc spędzoną z kobietą, którą kocha. Na początku Barbara „nalewa w szklane ciało srebrne kropelki głosu”. Sprawia to wrażenie, jakby się przygotowywała, jakby chciała wchłonąć wszechświat. Potem przez jej ciało „przechodzą” metaforyczne istoty: niedźwiedzie, łasice, myszy. Być może chodzi tu o energię przepływającą przez jej ciało. Towarzyszy temu muzyka, ciepło, drżenie ciała, jasność, delikatność, czar. Następnie „przepełniona mlecznie”, zasypia, a sen ten przynosi blask i ukojenie. Poza tym sen Barbary zatrzymuje czas, kochankowie znajdują się jak gdyby w innym, nierealnym świecie, poza czasem i przestrzenią. Milczenie w ostatniej strofie odnosi się do milczenia po akcie miłosnym, po którym nie warto już nic mówić, gdyż wszystkie uczucia, a zwłaszcza miłość i radość, zostały wypowiedziane. Baczyński w bardzo subtelny sposób pisze tu o chwilach intymnych, ciepłych, łączących się ze szczęściem i spokojem. Czas spędzany z żoną stanowi jak gdyby ucieczkę od świata wojny i zagłady, jest azylem przed nieszczęściami i cierpieniem tego świata, przed chaosem i degradacją moralną. Zresztą biel, wielokrotnie wspominana w tekście, odnosi się do niewinności, czystości, piękna i dobra, a więc wartości, które dla obojga były najważniejsze. Światło wokół Barbary niesie z sobą spokój i być może nadzieję na przyszłość, daje szansę na przetrwanie piekła wojny, a jednocześnie wskazuje drogę do szczęścia. Subtelność, intymność i czar aktu miłosnego zostały podkreślone bardzo wysoką metaforyzacją tekstu. Tu nic nie jest wyrażone wprost, a wszystko zamyka się w metaforze.
Budowa utworu
Wiersz jest lirykiem zbudowanym z sześciu czterowersowych strof z układem rymów krzyżowych: abab. Rymy te jednak nie są dokładne lub niektóre wersy się po prostu nie rymują).
Kontynuacje i nawiązania
Inne erotyki poety:
- K. K. Baczyński, Erotyk,
- K. K. Baczyński, Niebo złote ci otworzę.
- K. K. Baczyński, Miłość.
Bibliografia przedmiotowa
- W. Budzyński, Dom Baczyńskiego, Warszawa 2000.
- W. Budzyński, Kiedy się miłość śmiercią stała…, Warszawa 2004.
- W. Budzyński, Miłość i śmierć Krzysztofa Kamila, Warszawa 2003.
- W. Budzyński, Taniec z Baczyńskim. Historia miłości Barbary i Krzysztofa Baczyńskich, Warszawa 2001.
- W. Budzyński, Testament Krzysztofa Kamila, Warszawa 1998.
- Z. Wasilewski, Legenda Baczyńskiego, Warszawa 1996.
- S. Zabierowski, Krzysztof Kamil Baczyński. Biografia i legenda, Wrocław-Kraków 1990.