Kronika polska Galla Anonima - Bolesław Chrobry - charakterystyka

Podstawowe informacje o bohaterze

Bolesław Chrobry to postać historyczna, był pierwszym królem Polski. W kronice Galla Anonima pojawia się jako jeden z trzech słynnych Bolesławów. Kronikarz poświęca mu dwanaście rozdziałów, w których opisuje sławne czyny króla. Gall pomija daty, warto jednak wiedzieć, że Bolesław Chrobry urodził się najprawdopodobniej w 967 roku w Poznaniu jako syn Mieszka I i Dobrawy Przemyślidki. Zmarł 17 czerwca 1025 wkrótce po tym, jak papież Sylwester II koronował go.

Charakterystyka

Gall Anonim przedstawia Bolesława Chrobrego jako wzór do naśladowania. Wymienia tylko jego zalety, przesadnie go idealizując. Aby określić przymioty Bolesława nazywa go bezustannie „sławnym”, używa także takich określeń, jak: „wspaniałość”, „moc”, „szlachetność”, „cnota”, „szczodrobliwość”. Rozpoczyna pean od wskazania ziem, które zostały przez niego zagarnięte. Są to między innymi: Czechy, Morawy, Węgry, ziemie Saksonów. W jednym z rozdziałów szczegółowo opisuje najazd na Ruś. Wspomina co prawda, iż celem wyprawy była zemsta za rzekomą hańbę, którą mu poczynił król Rusinów, odmawiając oddania swej siostry za żonę. Nie ocenia i faktu pohańbienia księżniczki. Rozwodzi się za to nad mową króla wygłoszoną już w czasie powrotu z Kijowa, kiedy to książę Rusinów zdecydował się zaatakować wojska polskie.

Autor podkreśla pobożność króla, który nie tylko wydobył ciało świętego Wojciecha od Prusów za złoto równe wadze ciała świętego, ale także wznosił kościoły, ustanawiał biskupstwa, szanował biskupów, łożył duże sumy na Kościół. Nade wszystko jednak krzewił wiarę u pogan, których podbił.

Wiele miejsca w kronice zajmują opisy bogactwa nie tylko samego króla, ale także i jego poddanych. Oto sugestywny przykład:

Bo za czasów Bolesława każdy rycerz i każda niewiasta dworska zamiast sukien lnianych lub wełnianych używali płaszczy z kosztownych tkanin, a skór, nawet bardzo cennych, choćby były nowe, nie noszono na jego dworze bez [podszycia] kosztowną tkaniną i bez złotych frędzli. Złoto bowiem za jego czasów było tak pospolite u wszystkich jak [dziś] srebro, srebro zaś było tanie jak słoma.

Zasobność króla i dworzan zadziwiła samego Ottona III zwanego Rudym, który – doceniwszy możność Bolesława – zdjął ze swej głowy diadem cesarski i założył na głowę Chrobrego. Należy także wspomnieć o sprawiedliwości Bolesława. Nie miał on nigdy względu na stan i pochodzenie, ale zawsze patrzył na każdego równo.

Panegiryk pisany przez kronikarza zostaje dopełniony przez opis „chwalebnej śmierci”. Na łożu król poucza najbliższych i przestrzega przed buntem. Ma bowiem wizję, która przedstawia „potomstwo królewskie błąkające się na wygnaniu i błagające o miłosierdzie wrogów”. Gloryfikacją jest także końcowa pieśń o śmierci Bolesława, w której ojczyzna to żona opłakująca śmierć męża. Za podsumowanie niech posłużą słowa Galla:

Skoro tedy król Bolesław odszedł z tego świata, złoty wiek zmienił się w ołowiany, Polska, przedtem królowa, strojna w koronę błyszczącą złotem i drogimi kamieniami, siedzi w popiele odziana we wdowie szaty.