Poezja Potockiego - Cechy poezji barokowej

epoka: Barok

Interpretowane utwory mają barokową formę. Napisane są wierszami regularnymi – Nierządem polska stoi i Pospolite ruszenie trzynastozgłoskowcem, zaś Zbytki polskie dwunastozgłoskowcem. Wersy spięte są rymami żeńskimi, parzystymi (w pierwszych dwóch wersach każdego z utworów: „stoi – swojej”, „straży” – „waży”, „nocy” – „karocy”).

 

Mimo że utwory są napisane w sposób zrozumiały dla czytelnika, nagromadzono w nich środki stylistyczne:

  • anafory w Zbytkach polskich: „żeby”, „już”
  • pytania retoryczne, np.w Zbytkach polskich:
    • „O czymże Polska myśli i we dnie, i w nocy?”.
  • metonimia, w Zbytkach polskich „Polska” zamiast „polska szlachta”,
  • wykrzyknienia, w Nierządem Polska stoi:
    • „Wracam znowu, skądem, / Żeby tak srogim z Polską nie ginął nierządem!”.
    • w Pospolitym ruszeniu: „Dobosz: obudź ichmość do wałów!”.
  • przerzutnie, w Pospolitym ruszeniu:
    • „Oszalał / Pan rotmistrz”.

Ponadto cechą charakterystyczną dla barokowej poezji ziemiańskiej w Rzeczpospolitej jest tematyka, czyli krytyka państwa opanowanego przez szlachtę kierującą się negatywną stroną ideologii sarmackiej.