Cesarz - Geneza i znaczenie tytułu

Geneza

Cesarz Ryszarda Kapuścińskiego jest jedną z najważniejszych książek w twórczości pisarza i jednocześnie reportażem, który przyniósł mu światową sławę. Pierwsze wydanie nastąpiło w 1978 roku, a więc w trzy lata po śmierci głównego bohatera, czyli cesarza Etiopii, Hajle Sellasje. Potem książka ta stała się światowym bestsellerem, a w 1983 „Sunday Times” ogłosił Cesarza książką roku. Cesarz jest efektem podróży Kapuścińskiego po Afryce, gdzie pracował jako korespondent zagraniczny dla Polskiej Agencji Prasowej. Był więc świadkiem upadku systemu cesarskiego, a książka-reportaż jest dokumentem, w którym głos oddaje autor przede wszystkim ludziom z otoczenia cesarza.

Znaczenie tytułu

Tytuł książki, Cesarz, odnosi się do ostatniego cesarza Etiopii, Hajle Sellasje, który sprawował władzę w latach 1930-1936 i 1941-1974. Tak naprawdę zaczął panować, mając dwadzieścia cztery lata, w 1916 roku, kiedy to na tronie cesarskim zasiadła jego kuzynka, Menelika II. W czasie jej rządów Hajle Sellasje był regentem, potem królem, a po jej śmierci w 1930 roku został cesarzem. Przyjął wtedy następujące tytuły: Hajle Sellasje I, Zwycięski Lew Plemienia Judy, Wybraniec Boży, Król Królów Etiopii. Hajle Sellasje dość szybko przekształcił państwo z monarchii absolutnej na monarchię konstytucyjną, ale w praktyce konstytucja dawała mu w zasadzie nieograniczoną władzę. W 1935 roku na Etiopię napadły faszystowskie Włochy. Okupacja trwała do 1941 roku. Cesarz uciekł z kraju i w Wielkiej Brytanii powołał rząd etiopski na uchodźctwie. Wskutek interwencji wojsk brytyjskich w 1941 roku wyparto wojska włoskie, a Hajle Sellasje powrócił na tron. Jego rządy były tak naprawdę rządami totalitarnymi, a decyzje Hajle Sellasje o wydatkach pieniędzy ze skarbu państwa doprowadziły kraj do ruiny ekonomicznej. W 1974 roku zorganizowano pucz wojskowy, który obalił cesarza. Oficjalnie przyjmuje się, że zmarł w 1975 roku w szpitalu, ale historycy uważają, że tuż po aresztowaniu Hajle Sellasje został zabity.