Trans-Atlantyk - Informacje wstępne

Geneza utworu

Powieść Trans-Atlantyk została po raz pierwszy wydana w 1953 r. (razem z dramatem Ślub). Jej pierwsza edycja krajowa miała miejsce w 1957 r., wówczas też tekst powieści poprzedziła odautorska przedmowa, która stała się niejako integralnym elementem dzieła i w polskich wydaniach występuje do dziś.

Znaczenie tytułu

Tytuł utworu nawiązuje do biografii Gombrowicza. Przywołuje on rejs pisarza statkiem za ocean. Jednak ta najprostsza, dosłowna wykładnia tytułu, to nie wszystko. Zdaje się bowiem, że tym samym twórca chciał zaakcentować swoistą przemianę, jaka zachodzi w psychice człowieka po udaniu się na emigrację. Transatlantycki statek staje się tu symbolem pewnej postawy, polegającej na opuszczeniu zagrożonego kraju, z takim czy innym zamiarem. Dla jednych będzie to egoistyczna ucieczka, dla innych bolesna konieczność. Tak czy siak transatlantyk oznacza tu pokonanie jakiejś granicy – zza której w większości przypadków nie będzie już odwrotu.