Świętoszek - Charakterystka Marianny

Podstawowe informacje o bohaterze

Marianna jest bohaterką komedii Moliera, zatytułowanej Świętoszek. Ponieważ w tekście czytamy o jej zamążpójściu, możemy przypuszczać, że bohaterka jest młodą kobietą, dojrzałą do decyzji o zmianie stanu cywilnego. W utworze nie ma żadnej wzmianki na temat jej wieku, nie wiemy również, czym Marianna zajmuje się na co dzień. Mieszka ze swoim bratem Damisem, ojcem Orgonem oraz jego żoną Elmirą. Matka Marianny zmarła.

Charakterystyka zewnętrzna

Dzieło Moliera jest komedią charakterów, dlatego też nie powinno dziwić czytelnika, że tekst zawiera mało informacji na temat wyglądu zewnętrznego bohaterów. Na plan pierwszy, tak sklasyfikowanego utworu, wysuwa się postać, która kieruje się swoimi namiętnościami. Dzięki temu łatwiej napisać charakterystykę wewnętrzną aniżeli zewnętrzną. Informacji dotyczących wyglądu postaci, na podstawie których można dokonać „prezentacji” bohatera, zawartych w tekście jest bardzo mało.

Charakterystyka wewnętrzna

Wzburzona pani Pernelle zarzuca Mariannie, że nie jest szczera, ukrywa swoje prawdziwe oblicze pod „płaszczem” niezaradności i skromności. Babcia bohaterki gani ją słowami:

z ciebie też lalusia: / Niby trzech słów nie zliczy, skromniutka jak trusia (…) cicha woda.

Należy pamiętać, że starsza pani skrytykowała zachowanie wszystkich domowników, a swojej oceny dokonała pod wpływem złości. Tym niemniej wskazała, choć powątpiewała w ich szczerość, cechy charakteru Marianny. Bohaterka jest niezaradna, o czym świadczy jej reakcja na pomysł ojca, by poślubiła Świętoszka. Marianna czuje się zagubiona i prosi pokojówkę o pomoc. Grozi, że prędzej umrze aniżeli zwiąże się z mężczyzną, którego nie kocha. Ta uwaga świadczy o jej infantylności. Innym przykładem braku dojrzałości bohaterki jest scena rozmowy Mariany z ukochanym Walerym. Przebieg tego spotkania pozwala wysnuć wniosek o emocjach bohaterki, która zacietrzewiona bardzo szybko unosi się dumą i zrywa znajomość z ukochanym, by chwilę później, dzięki ingerencji pokojówki, deklarować miłość. Warto jednak podkreślić, że uczucia były dla bohaterki bardzo ważne, bowiem prosiła ojca, by nie kazał jej poślubić Świętoszka i gotowa była oddać swój majątek, który – jak wyjaśnia przypis (por. akt IV, sc.III, wers 112) – zapewne pozostał jej po matce. Bohaterka jest zakochana i szczęście ceni wyżej niż bogactwo. Nie jest materialistką. Gdy poznała ślubne zamiary, czuła się nieszczęśliwa, bowiem nie chciała okazać braku szacunku względem woli ojca. Czytamy bowiem, że Orgon zawsze cenił w Mariannie „posłuszeństwa cnotę” i w bohaterce „widział swą córkę kochaną”. A ta okazywała mu wdzięczność i posłuszeństwo:

Powiem, co każesz, ojcze – szanuję twą władzę.

Bohaterka boi się jawnie sprzeciwić woli rodzica („jestem trwożliwa”). Nie tylko prosi pokojówkę o zaangażowanie w rozwiązanie problemu, ale także uważa, że sama nie może nic zrobić i dlatego pokłada nadzieję w ukochanym:

Czyż nie jemu się starać o resztę przystało?

Na tej podstawie możemy stwierdzić, że Marianna jest bardzo dobrze wychowaną młodą kobietą, która nie potrafi walczyć o swoje szczęście „drogą” jawnego buntu. Warto jednak zwrócić uwagę, że chociaż nie chciała sprzeciwić się woli ojca, to szybko zgodziła się na plan, który zakładał, że będzie go okłamywać. Bohaterka, przerażona zbliżającą się uroczystością, błaga tatę, by zwolnił ją z obowiązku posłuszeństwa i pozwolił wstąpić do zakonu. Na podstawie tej sceny możemy wysnuć wniosek, że Marianna jest bardzo oddana i wierna ukochanemu Waleremu, ponadto bohaterka jest posłuszna i z szacunkiem odnosi się do ojca.