Motyw Holokaustu - Motyw Holokaustu w muzyce

Arnold Schönberg, kantata na głos recytujący, chór i orkiestrę według relacji naocznego świadka, Ocalały z Warszawy op. 46

Krótki, siedmiominutowy utwór w zamyśle kompozytora miał symbolizować krzyk do całej ludzkości o zachowanie pamięci o Holokauście. Grozę recytowanego tekstu Schönberg ilustruje za pomocą techniki dwunastodźwiękowej (dodekafonia), jak i języka tonalnego (system dur-moll). Opowieść świadka przedstawia wstrząsający obraz masowej egzekucji Żydów w getcie warszawskim po upadku powstania (1943 r.). Rozbrzmiewa ona na tle odgłosów zgiełku bitwy, huku walących się wraz z mieszkańcami domów, gwizdów i komend feldfebla wykrzykiwanych w języku niemieckim, płaczu i jęku bitych oraz obojętnego liczenia skazanych na śmierć w komorze gazowej. Utwór kończy tradycyjny śpiew Szema Izrael Żydów, symbolizujący żałobną modlitwę kroczących na śmierć.

Houk Holocaust sł. Maleo, muz. Extra Houk (płyta Extra Pan)

Tytuł piosenki Holocaust (dosłownie „całopalenie”) jest angielskim odpowiednikiem słowa „szoah”, określającego masową zagładę Żydów europejskich w czasie II wojny światowej. Tekst nawiązuje do nazistowskiej eksterminacji, aby wskazać jej współczesny odpowiednik – aborcję. Śmierć nienarodzonych pozornie ułatwia życie: pozwala zachować młodość, urodę (piękna cera), ułatwia rozwój kariery i rozwiązuje problemy. Masowe występowanie tego zjawiska rozszerza pojęcie Auschwitz na cały świat. Śmierć milionów nienarodzonych obciąża współczesne społeczeństwo, które nie czuje się za to zjawisko odpowiedzialne. Ratunkiem dla ludzkości jest zwrot ku Bogu, co symbolizuje góra Syjon – góra miłosierdzia, pojednania i oczyszczenia z grzechów.

Inne przykłady muzyczne

Krzysztof Penderecki Brygada śmierci (zacieranie śladów zbrodni)
Tadeusz Baird Pasażerka (muzyka filmowa, wspomnienie obozowego koszmaru)
Edward Sielicki Szit Tachunim (Psalmy błagalne) (hołd ofiarom getta warszawskiego)
Zbigniew Bujarski Kinoth zadedykowany „Pamięci żydowskiego pokolenia unicestwionych” (hołd ofiarom Holokaustu)
Steve Reich Different Trains (Odmienne pociągi) (reminiscencje w podróży pociągiem do Nowego Jorku i do Auschwitz)
Wojciech Kilar Korczak (muzyka filmowa, męczeńska śmierć Janusza Korczaka i jego podopiecznych)
Wojciech Kilar Pianista (muzyka filmowa, ocalenie żydowskiego artysty)
muz. Zbigniew Turski, sł. H. Keniger Shadow (Cień) (obraz wyniszczonego głodem więźnia Auschwitz)
muz. Stanisław Wiechowicz, sł. Jerzy Ficowski List do Marc Chagalla (śmierć małej Żydówki, Róży Gold)
muz. Marta Ptaszyńska, sł. L.W. Hedley Holocaust Memorial Cantata (hołd ofiarom Holokaustu)