Motyw kwiatu - Motyw kwiatu w literaturze

Mitologia, mit o Narcyzie

Mitologiczny bohater Narcyz był bardzo pięknym młodzieńcem. Mimo iż otaczały go powabne, kochające się w nim nimfy, nie był nimi zainteresowany. Kiedy pewnego razu zobaczył w strumieniu swoje odbicie, zakochał się sam w sobie. Umarł wpatrzony w swoje odbicie w wodzie. Na jego grobie wyrósł kwiat, który został nazwany właśnie narcyzem. Kwiat ten symbolizuje tu próżne zapatrzenie w siebie. Od tego mitu pochodzi zwrot miłość narcystyczna (lub narcyzm).

Kwiatki Świętego Franciszka

Zbiór legend, dotyczących życia świętego Franciszka nosi taki tytuł ze względu na swoją radosną, pokorną i jednocześnie stroniącą od bezpośrednich pouczeń wymowę. Kwiatki w tym przypadku, to opisane przykłady z życia świętego. Z drugiej jednak strony, „kwiatki” (liczba mnoga, zdrobnienie) mogą tu oznaczać towarzyszy świętego, a także każdego, kto idzie jego drogą – drogą pokory, uniżenia. Franciszek bowiem mówił: „zgody i radości nie czerpie się ze świata, lecz się je w świat wkłada. I wtedy rozkwita w całości człowiek…”

Adam Mickiewicz Lilie

Lilie symbolizują niewinność. W tej balladzie Mickiewicz posłużył się jednak symbolem dosyć przewrotnie. Niewierna żona, która zamordowała męża, posadziła na jego grobie właśnie te kwiaty. Miały one bujnie wyrosnąć i zakryć mogiłę, a co za tym idzie – ukryć zbrodnię. Następnie wyrastają nad zbiorową mogiłą żony i dwóch braci zamordowanego, kiedy ten powraca z zaświatów, by się na nich zemścić.

Charles Baudelaire Kwiaty zła

Nawiązanie do motywu kwiatu zawarte jest w tytule zbioru wierszy. Dotyczą one opisu gorzkiego i brutalnego świata, otaczającego poetę, który jednak uważany jest przez współczesnych mu za normalny. Stąd właśnie oksymoroniczne zestawienie kwiatu i zła.

Jerzy Harasymowicz Obmowa róży

Współczesny poeta zaprzeczył w wierszu tradycyjnemu znaczeniu symbolu róży. Zestawił ją z ostem (czyli chwastem). Ten ostatni jest, wedle przekazu wiersza, o wiele piękniejszy od róży. Zabieg ten to świadoma prowokacja poetycka.

Inne przykłady literackie:

Mitologia – Mit o Demeter i Korze (Demeter wskazuje córce, jakie kwiaty może zrywać, a jakie ma omijać)
Jan Kochanowski Pieśń Świętojańska o Sobótce (Panna VIII zrywa kwiaty)
Szymon Szymonowic Sielanki (wielu bohaterów nosi imiona będące nazwami kwiatów);
Charles Bediér Dzieje Tristana i Izoldy (groby kochanków łączy ze sobą ukwiecony krzak głogu)
Cyprian Kamil Norwid Czarne kwiaty (tytuł oznacza smutne wspomnienia o wielkich ludziach, żyjących w czasach Norwida), Białe kwiaty (tytuł oznacza pogodne wspomnienia o wielkich ludziach, żyjących w czasach Norwida)
Felicjan Faliński, Kwiaty i kolce (tytuł zbioru wierszy, w których bogato wykorzystana została symbolika kwiatowa)
Adam Asnyk Posyłam kwiaty (podmiot liryczny wiersza posyła kwiaty kobiecie)
Jan Kasprowicz Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach (opis poetycki dzikiej róży)
Stanisław Ignacy Witkiewicz Szewcy (Księżna ofiarowuje Prokuratorowi złamany kwiat)
Julian Tuwim Kwiaty polskie (tytuł poematu, jednym z jego bohaterów jest ogrodnik, wielokrotnie pojawia się w nim motyw kwiatu)
Pieśń wojskowa Czerwone maki spod Monte Cassino (czerwień maków symbolizuje krew polskich żołnierzy przelaną w walce)
Andrzej Bursa Piosenka chorego na raka podlewającego pelargonie (bohater wiersza podlewa kwiaty)
Julian Przyboś Kwiat nieznany (tytuł utworu)
Artur Golden Wspomnienia gejszy (jednym ze sposobów zabawiania mężczyzn przez gejsze jest sztuka układania kwiatów)
Sławomir Shuty Cukier w normie (jeden z bohaterów rozmyśla o podlewaniu kwiatów w doniczkach)