Motyw ucznia - Motyw ucznia w malarstwie

Jan Matejko Wyjście żaków z Krakowa w roku 1549

Obraz nawiązuje do autentycznego wydarzenie. Ponieważ został zabity jednego ze scholarów, studenci zorganizowali demonstrację na zamku. Ostre spory między żakami a strażą miejską nie zakończyły się sukcesem. Studenci postanowili demonstracyjnie opuścić Kraków. Obraz przedstawia właśnie ten moment.

Artur Grottger Szkoła szlachcica polskiego

Cykl obrazów przedstawiający szlachciców, którzy zdobywają podstawowe dla swego stanu umiejętności i nauki. Warto zwrócić uwagę, że uczniowie zdobywają te nauki przez całe życie i to nie w sposób zinstytucjonalizowany. Wśród obrazów znajdują się Pierwsze ćwiczenia (strzelanie z łuku), Wyprawa (walka na polu bitwy), Ostatnia przestroga (nauki umierającego starca).

Inne przykłady

• Autor nieznany, Class in a medieval university (Aula średniowiecznego uniwersytetu) (manuskrypt z XII wieku przedstawiający trzech uczniów w czasie pobierania nauk)
• Marcin Zaleski Wnętrze Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie (studenci malarstwa w czasie lekcji)
• Artur Grottger Szkółka wiejska (ubodzy uczniowie i ich nauczyciel)
• Rembrandt Lekcja anatomii doktora Tulpa (pod postaciami studentów profesora Tulpa kryją się zamawiający obraz mocodawcy)
• Domenico Piola Dedal i Ikar (ojciec jako mistrz i syn jako uczeń)