Motyw śmierci - Ogólnie o problemie

Śmierć to ustanie wszystkich czynności życiowych organizmu, nieodwracalne i prędzej lub później dotykające każdego. To sytuacja graniczna między być (tutaj, w świecie materialnym) a nie być, która od czasu pojawienia się człowieka stanowi obiekt jego zainteresowania, ale zarazem i lęku (przecież to, co po drugiej stronie, poza wyobrażeniami i wierzeniami, jest nieznane). W chrześcijaństwie jest to moment, który daje przepustkę do życia wiecznego w raju, nie należy więc się go obawiać. W buddyzmie śmierć tak naprawdę nie istnieje z powodu reinkarnacji. Dusza przenosi się do innego ciała, żyje w nim aż do jego biologicznej śmierci, a potem przenosi się i wchodzi w inne ciało.

W każdej kulturze ludzie starają się upersonifikować śmierć – tym sposobem z pojęcia abstrakcyjnego staje się ona czymś unaocznionym, namacalnym wręcz. I tak, w Polsce charakterystyczne były następujące ujęcia śmierci: zaczerpnięty z Biblii przykład – śmierć utożsamiona została tu z jeźdźcami Apokalipsy, potem zaś ze żniwiarzem, następnie z postacią zmarłej kobiety, na końcu z kostuchą trzymającą w ręce kosę.