Motyw cierpienia

Cierpienie to pojęcie niezwykle niejednoznaczne i pojemne. Ogólnie rzecz ujmując, jest to stan złego samopoczucia, czy to psychicznego, czy fizycznego. Towarzyszą mu wszelkie negatywne objawy: ból, smutek, niemoc do wykonywania najprostszych czynności, często też bierne poddanie się niekorzystnej sytuacji. Każdy człowiek cierpi w inny sposób, na każdego oddziaływają inne bodźce. Źródeł cierpienia jest wiele. Począwszy od najprostszego, przemocy, poprzez boleśnie przebiegającą chorobę, aż do najbardziej skomplikowanego – źródła psychicznego. Psychiczne powody cierpienia to wszelkiego rodzaju rozczarowania (gdy rzeczywistość nie odpowiada wyobrażeniom). To też różnego typu manipulacje i szantaże. Tego typu „ciosy” można zadać jednym słowem, jednym gestem. Skutki cierpienia bardzo często działają na człowieka negatywnie – trwające dłużej prowadzą często do depresji, zastraszenia, rzadziej do śmierci. Często jednak zdarza się, że cierpienie hartuje, że działa na człowieka mobilizująco, pozwalając uodpornić się na wiele rzeczy i je przezwyciężyć.