Motyw emigracji

Z kraju wyjeżdża się na dłużej w sytuacji wojny i prześladowań na tle etnicznym, z przyczyn ekonomicznych lub z powodów politycznych – po to, by móc korzystać z niezbywalnego prawa do wolności słowa czy wyznania. Tutaj przykładem może być emigracja po powstaniu listopadowym czy po II wojnie świtowej, gdy w Polsce rządzili komuniści, którzy wprowadzili cenzurę. Kierunek rozwoju polskiej literatury powojennej został wytyczony przez zakaz drukowania w kraju, wprowadzony w 1947 roku przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Z czasem więc literatura narodowa podzieliła się na nurt krajowy (socrealistyczny, pozostający w służbie komunistycznego reżimu) i emigracyjny (wolny od politycznych nacisków). Twórcy na uchodźstwie byli skupieni wokół paryskiej „Kultury”, Radia „Wolna Europa”, „Głosu Ameryki” i Polskiej Rozgłośni BBC.