Motyw przemijania

Przemijanie to jeden z najstarszych motywów w literaturze czy sztuce, sięgający jeszcze najstarszych przejawów świadomego tworzenia kultury. Przemijania dotyka materialnej strony życia. Dowodzi, że wszystko, co doczesne, czeka kiedyś kres. Początków takiego myślenia upatrywać można w biblijnej Księdza Koheleta oraz w poglądach filozoficznych Heraklita z Efezu. Motyw przemijania przejawia się w akcentowaniu nieuchronnego upływu czasu i zmian, jakie ze sobą pociąga. Zmiany te mogą dotyczyć zdrowia, urody, kondycji fizycznej i psychicznej człowieka. Mogą być jednak rozumiane szerzej – wówczas przemijanie oznacza kres pewnej formacji kulturowej, odchodzenie w niepamięć aktualnych nie tak dawno idei i prądów myślowych, postępujących zmian społecznych, gospodarczych, historycznych itp. Przemijaniu towarzyszy bolesna świadomość śmierci.