Józef Piłsudski

Urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie w okolicach Wilna. Był działaczem niepodległościowym, dowódcą wojskowym, politykiem, Naczelnikiem Państwa Polskiego, Marszałkiem Polski, dwukrotnie pełnił funkcje premiera, tworzył rządy sanacyjne.

Józef Piłsudski urodził się w wielodzietnej rodzinie ziemiańskiej, ojciec z wykształcenia był prawnikiem, matka pochodziła z rodziny patriotycznej, represjonowanej przez Rosjan po Powstaniu Styczniowym. W 1885 roku rozpoczął studia medyczne w Charkowie, gdzie poznał środowisko młodzieżowego ruchu socjalistycznego.

W 1887 roku za został zesłany na Syberię, przebywał tam do 1892 roku.  Po powrocie z zesłania wstąpił do  Polskiej Partii Socjalistycznej, zajmował się wydawaniem czasopisma „Robotnik”, za co w 1900 roku został aresztowany. Po roku zbiegł z więzienia, symulując chorobę psychiczną i wyjechał do Galicji. Na terenie zaboru austriackiego powołał PPS-Frakcje Rewolucyjną, której głównym celem była walka o niepodległość Polski. W latach 1905-1908 kierował Organizacją Bojową PPS. W 1904 r. wyjechał do Japonii, aby wesprzeć zabiegami dyplomatycznymi antyrosyjskie powstanie. Od 1908 roku był instruktorem (komendantem) tajnej organizacji pod nazwą Związek Walki Czynnej oraz Tymczasowej Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

W sierpniu 1914 roku wkroczył na czele I Kampanii Kadrowej na tereny Kongresówki. W październiku 1916 roku został dowódcą I Brygady Legionów Polskich, powołując jednocześnie Polską Organizację Wojskową (POW). Po kryzysie przysięgowym  Piłsudski został uwięziony w Magdeburgu. 10 listopada 1918 roku powrócił do Warszawy, wówczas Rada Regencyjna przekazała mu władzę jako Naczelnikowi Państwa Polskiego, a jednocześnie odpowiedzialność za odbudowę Polski po zakończeniu I wojny.

W 1919 roku Piłsudski został mianowany przez Sejm Wodzem Naczelnym, rok później przygotował wyprawę przeciwko bolszewikom.

W 1926 roku zniechęcony nieudolnością rządów i sejmokracją doprowadził do przewrotu majowego, po którym ogłosił rządy sanacyjne, oparte na silnej władzy wykonawczej . W polityce zagranicznej był zwolennikiem równowagi pomiędzy Rosją i Niemcami.

Zmarł 12 maja 1935 roku, ciało pochowano w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów na  Wawelu, a jego serce obok matki na cmentarzu w Wilnie.