Stanisław Mikołajczyk

Pseudonim: Stem

Urodził się w 1901 roku w Wielkopolsce. Polityk, działacz ruchu ludowego, poseł, premier rządu emigracyjnego.

Jego ojciec był górnikiem, przez jakiś czas mieszkali w Westfalii, następnie w Strzyżewie. Mikołajczyk  mając osiemnaście lat uczestniczył w powstaniu na terenie Wielkopolski. W 1922 roku został działaczem Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast” i z ramienia tej partii w 1930 roku wybrano go na posła do sejmu (funkcję tą sprawował do 1935 roku). W 1928 roku założył Wielkopolski Związek Młodzieży Wiejskiej. Od 1931 roku był we władzach Stronnictwa Ludowego, a od 1935 pełnił funkcję wiceprezesa. W okresie międzywojennym Mikołajczyk był przeciwnikiem komunizmu, ostro krytykował też rządy sanacyjne, dlatego bliskie mu były poglądy osób skupionych wokół Frontu Morges i kontakty z Wincentym Witosem. Jako przykład niezadowolenia Mikołajczyka z rządów sanacji świadczy fakt zorganizowania w 1937 roku strajku chłopskiego.

W okresie II wojny światowej Mikołajczyk przebywał na emigracji we Francji. W latach 1939-1941 był wiceprzewodniczącym Rady Narodowej (organ władzy Ustawodawczej rządu emigracyjnego).W latach 1941-1943 był w tym samym rządzie wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych. Od 14 lipca 1943 roku (po śmierci Sikorskiego) do 24 listopada 1944 roku był premierem rządu na wychodźstwie. W 1944 roku zrezygnował z funkcji premiera, kiedy zorientował się, że państwa Zachodnie zgadzają się na oddanie Stalinowi części ziem polskich, a większość w reprezentowanym rządzie nie zgadzała się z takimi ustępstwami. Alianci zaproponowali Mikołajczykowi, aby wszedł do Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej jako reprezentant ugrupowań emigracyjnych. W 1945 roku Mikołajczyk objął funkcję wicepremiera w TRJN.

W tym samym roku powołał PSL i został jego wiceprezesem. Wokół PSL uznawanego jako reprezentanta jedynej legalnej władzy skupiła się grupa opozycjonistów wobec rosnącej w siłę władzy ludowej. Niestety nie było realnej szansy na utrzymanie władzy przez ośrodek opozycyjny, dlatego po sfałszowanych wyborach w 1947 roku musiał opuścić Polskę. Wyjechał do Londynu, następnie do stanów Zjednoczonych. Zmarł w1966 roku, jego szczątki sprowadzono do kraju w 2000 roku.