Józef Stalin

właściwie: Iosif Wissarionowicz Dżugaszwili

Urodził się 18 grudnia 1878 roku w Gori (Gruzja), zmarł 5 marca 1953 r w Moskwie. Był działaczem bolszewickim, dożywotnim dyktatorem ZSRR . Jego ojciec był szewcem, a matka praczką. Przez pięć lat studiował w seminarium duchownym w Tyfilisie, z którego został wyrzucony przed założeniem ostatnich egzaminów.

W 1898 roku związał się z ruchem socjaldemokratycznym, porzuconym po pięciu latach na rzecz bolszewizmu. W 1913 roku został po raz drugi uwięziony i zesłany na Syberię, powrócił po rewolucji lutowej. Zajmował się m.in. redagowaniem gazetki „Prawda” i „Zwiezdy”. W październiku 1917 roku wszedł w skład Biura Politycznego partii (został też członkiem Komitetu Wojskowo - Rewolucyjnego). W ten sposób stał się jednym z organizatorów rewolucji październikowej.

Podczas wojny domowej kierował aparatem partyjnym kilku frontów. W marcu został szefem Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej, natomiast w kwietniu 1922 roku objął stanowisko sekretarza generalnego Rosyjskiej Partii Komunistycznej, co w dużym stopniu wykorzystał do objęcia władzy po Leninie.

W latach 1926-1927 rozprawił się z opozycją Trockiego i Zinowiewa (nieliczni tylko wiedzieli o negatywnej opinii o Stalinie, którą pozostawił Lenin).W 1929 roku podczas uroczystych obchodów pięćdziesięciolecia urodzin Stalina rozpoczął się okres rządów absolutnych oraz kultu jego osoby. W latach 1929-1932 Stalin kierował procesem kolektywizacji rolnictwa, co pociągnęło za sobą masowe represje i prześladowania.

W grudniu 1934 roku począwszy od morderstwa Kirowa (I sekretarza Komitetu Leningradzkiego) rozpoczął się okres wielkich czystek, które trwał przez cztery lata i spowodował śmierć milionów ludzi. Czystki dotknęły niższych szczebli partyjnych oraz armii, prześladowaniom nie było końca. Stalin stworzył specjalne więzienia (łagry) dla wszystkich swoich przeciwników, wśród nich znaleźli się polityczni przeciwnicy rewolucji, chłopi przeciwni kolektywizacji (kułacy), duchowni, inteligencja, prywatni przedsiębiorcy i wielu innych. Czarna księga komunizmu ocenia łączną liczbę ofiar systemu stalinowskiego w skali świata na 94 miliony, z czego w ZSRR na 20 milionów. Z kolei Norman Davies określa liczbę śmiertelnych ofiar polityki Stalina na nie mniej niż 50 milionów.